Alergija na ambroziju
Alergije su u stalnom porastu te danas predstavljaju sve češći problem u našim ordinacijama.Jedna od najčešćih alergija je alergija na polen korova tj. Ambroziju
Ambrozija /Ambrosia artemisifolia/
Ambrozija (u narodu poznata kao limundžik, opaš ili fazanuša) je jednogodišnja korovska biljka koja se sreće na različitim tipovima zemljišta. Staništa ambrozije su najčešće zapuštena građevinska zemljišta, vrtovi, neobrađene poljoprivredne površine, u kulturama kukuruza, suncokreta, uz puteve železničke pruge, dakle svuda gde ima dovoljno svetla. Niče krajem aprila, a počinje da cveta od sredine jula do septembra meseca, sa najvećom produkcijom polena u avgustu i septembru. Optimalna temperatura za njeno klijanje i nicanje je temperatura od 20 do 22°C. Ima veoma veliki potencijal reprodukcije i stalnu zalihu semena u zemljištu. Jedna biljka ambrozije proizvede 500-3000 ahenija-semena koje mogu održati klijavost u zemljištu i do 40 godina, a isto tako produkuje više od milijardu polenovih zrna koja se uz pomoć vetra mogu raspršiti na površini od više kvadratnih kilometara.
Statistika
Ambrozija spada u alergene koji izazivaju tegobe kod oko 10% ljudske populacije. Kod ljudi je polen ambrozije uzročnik 75% svih polenskih alergija, pri čemu ne postoji starosna granica za pojavu osetljivosti. Kod najosetljivijih osoba čak i samo 8 do 20 polenovih zrna u 1 m3 vazduha može da izazove jake alergijske reakcije! Od tegoba letnjih poelnskih alergija pate u najvećoj meri deca i radno sposobno stanovništvo.
Kliničke manifestacije alergije na ambroziju
Kliničke manifestacije alergije na ambroziju su: polenska kijavice, sezonski otitis, astma, digestivne i urinarne smetnje (povraćanje, bolovi u stomaku, dijareja, urinarne infekcije) i reakcije na koži (koprivnjača, angioneurtoski edem i ekcem)..Simptomi nisu opasni po život ali zasigurno utiču na kvalitet života.
Zapaženo je da u vreme pojačane koncentracije polena ambrozije u vazduhu raste broj hospitalizacija i poseta hitnoj pomoći ali i izostanaka iz škole i sa radnog mesta. POLEN BILJKE AMBROZIJE JE NAJALERGOGENIJI POLEN NAŠEG PODRUČJA!Spada u specifične agense koji zagađuju vazduh. Veće aerozagađenje dovodi do povećane produkcije polena ambrozije i povećanog broja alergogenih proteina. Time se objašnjava povećavan broj respiratornih tegoba.
Polenske alergije se javljaju sezonski i to u vreme kada je u vazduhu najveći broj čestica polena stabala, korova ili trava.
Simptomi preosetljivosti na ambroziju mogu da se manifestuju kijanjem (karakteristično je kijanje u salvama tj. naletima i to po 10-20 puta), zatim se javlja peckanje u nosu, zapušenost nosa, pojačana sekrecija iz nosa (može da traje i tokom cele sezone) i smanjen osećaj čula mirisa ili čak potpuni gubitak čula mirisa. Otežano disanje, stezanje ili bol u grudima ukazuju na sezonsku bronhijalnu astmu uzrokovanu alergijom na ambroziju. Kod alergičara su primetni su i izraženi podočnjaci uzrokovani povećanim dotokom krvi, dok ponašanje karakteriše razdražljivost, malaksalost i nedostatak koncentracije.
Razjasnimo i kako dolazi do alergijske reakcije! Alergičar udahne alergen, taj alergen ulazi u krvotok, imunološki sistem reaguje i dolazi do alergijske reakcije! Dijagnoza se postavlja na osnovu kliničke slike, anamneze, alergotestiranjem, utvrđivađem prisustva eozinofila u nosnom sekretu, te imunološkim ispitivanjima.
Kako prepoznati alergijski rinitis?
Kako bi roditelji eliminisali mogućnost obične prehlade ili infekcije i posumnjali na postojanje alergijskog rinitisa, prilažemo i popis simptoma koji ga prate:
- alergijsko zapaljenje nosne sluznice se javlja sezonski, u periodu polinacije određene biljke (pažnja! Od marta do oktobra je sezona cvetanja polena!)
- kijanje u naletima i to oko 5- 10-20 puta
- svrab nosa,
- tzv. "Alergijski pozdrav" (dete dlanom trlja nos)
- pojačana bistra sekrecija iz nosa
- svrab očiju i kapaka
- suzenje očiju
- crvenilo konjunktive
- suvi nadražajni kašalj
Terapija
Ukoliko alergen nije poznat, trebalo bi uraditi ukupni IgE seruma i prick test na inhalatorne alergene, kako bi se utvrdilo na koji polen je dete alergično. Sledeći korak bi bio odabir adekvatne terapije, od strane alergologa, koju bi dete koristilo pre i tokom sezone. Kada je alergen poznat, sprovodi se desenzibilizacija. Naglasimo da se ova vrsta terapije sprovodi i u Poliklinici „Velisavljev“ !
Od medikamenata se preporučuju antihistaminici i kortikosteroidi (u težim slučajevima) Naš savet je da nakon svakog boravka u prirodi detetu isperete nos fiziološkim rastvorom i to više puta u toku dana.