SEZONSKI ALERGIJSKI RINITIS

Alergijski rinitis je zapaljenje sluznice nosa, nastalo kao posledica alergijske reakcije sluznice na senzibilišuće alergene, u sadejstvu sa predisponirajućim faktorima.U svakome od nas postoji osetljivost, a da bi došlo do alergijske reakcije, potrebno je da postoji atopijska konstitucija tj. stanje uslovljeno naslednim činiocima. Atopijska konstitucija čini pogodno tlo na kome drugi faktori mogu na utiču na pojavu alergijskog rinitisa.

U zavisnosti od vrste alergena, rinitis može biti:

• sezonski
• perenijalni

Sezonski alergijski rinitis predstavlja skup simptoma koji se javlja kod dece preosteljive na vetrom nošene polene drveća, trava i korova.

Perenijalni (dugotrajni hronični rhinitis) karakteriše kontinuitet trajanja simptoma tokom cele godine. Uzročnici su opšti alrgeni kojima je pacijent izložen stalno, u većoj ili manjoj meri, tokom cele godine.Najčešće su to kućni inhalatorni alergeni kao na primer: sastojci kućne prašine, perje, dlake kućnih ljubimaca ili spore plesni (buđi).Alergičnost prašine zavisi od prisustva i koncentracije grinja, veoma znajanog i jakog alergena. Nutritivni alergeni takođe mogu prouzrokovati simptome alergijskog rinitisa.

Mehanizam nastajanja simptoma započinje kod inhaliranja antigena koji se deponuju u sluzokoži nosa.U vodi rastvorljivi antigeni prodiru u epitel i samo kod genetski atopično predisponiranih osoba započinju produkciju lokalnih Ig E.Ig E stimulišu oslobađanje medijatora iz mastocita i kao posledica toga dolazi do mobilisanja neutrofila, eozinofila, bazofila i limfocita koji su odgovorni za tok reakcije na inhalatorne alergene.

Simtpomi alergijskog rinitisa mogu varirati od blagih, preko umerenih,, do vrlo teških, a uključuju : kijanje, rinoreju (curenje iz nosa), zapušenost nosa, svrab u nosu, nepcima, ždrelu i u ušima ali ovoj kliničkoj slici se može pridružiti i svrab, crvenilo i suzenje očiju. Koliko su simtomi neprijatni svedoči i sam izgled bolesnika koji je bled ili modar, cijanotičan, sa podočnjacima usled nabreklih vena tj. venske staze i koji diše na usta.

Lečenje podrazumeva:

• izbegavanje alergena
• upotrebu lekova
• specifičnu imunoterapiju
• edukaciju dece i roditelja

Kada govorimo o izbegavanju alergena na koje je dete osetljivo, treba imati na umu da se alergeni koji se nalaze na otvorenom prostoru ( na primer: poleni koji su sezonski prisutni) ne mogu kompletno izebći, pa se nakon boravka na otvorenom preporučuje korišćenje preparata za ispiranje nosa na bazi morske soli i to više puta u toku dana.

Alergene zatvorenog prostora (na primer:grinje) je moguće izbeći. Njihovo prisustvo i koncentracija se smanjuju eliminacijom jastuka, zavesa, tepiha, igračaka od pliša i drugih vlaknastih materija. Malo dete provede u snu skoro polovinu dana, pa je poželjno izabrati antialergijsku posteljinu. Redovno provetravanje i čišćenje prebrisavanjem vlažnom krpom i održavanje viskog nivoa higijenskih uslova prostora u kome živite od krucijalne je važnosti za zdravlje cele porodice, a pre svega obolelog deteta.

Takođe se može primeniti ekspoziciona profilaksa Acarosan.

Terapija medikamentima podrazumeva uključivanje antihistaminika (intranazalnih i sistemskih), kortikosteroida (takođe intranazalnih i sistemskih) ali i lekova novije generacije i to isključivo uz konsultaciju sa alergologom i imunologom. U većini slučajeva je dovoljna primena antihistaminika kao monoterapija, dok se najefikasnijim lekom protiv ove bolesti smatrjau intranazalni kortikosteroidi čiji spektar delovanja, osim spomenutog, obuhvata i lečenje konjunktivitisa i udružene astme.

Imunoterapija je specifičan oblik lečenja za decu koja imaju posredovanu alergijsku bolest. Primenjuju se alergijski ekstarkti i to kod dece starosti 6 godina i više u trajanju najmanje 3 godine. Ova terapija je efikasna u slučajevima kada postoji izolovan alergijski rinitis, odnosno kada druga oboljenja nisu prisutna.

Broj obolelih od alergijskog rinitisa je u stalnom porastu. Pored medicinskih činilaca, tome su doprineli i socijalni ekonomski uslovi života, stepen industrijalizacije i ekološki činioci.Priča o uticaju efekta staklene bašte na kvalitet života postaje naučna stvarnost. Klimatske promene podstiču pojavu alergija jer pogoduju produženom periodu vegetacije biljaka i njihove polinacije, te su količina i kvalitet polena u porastu, kao i trajanje polinacije. Eto još jednog razloga da postanete član nekog udruženja za zašititu životne sredine.